Quyền Linh sinh ngày 28 tháng 7 năm 1969 tại huyện Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang), là anh cả trong một gia đình nông dân nghèo đông con. Năm 2 tuổi, sau khi cha mẹ ly dị, Quyền Linh và các em được mẹ và bà ngoại chăm sóc. Một thời gian sau, cả gia đình anh chuyển vào vùng kinh tế mới ở huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang để sinh sống. Đến năm 1976, cha dượng anh qua đời vì tai nạn giao thông, cuộc sống của gia đình anh thời kỳ đó cực kỳ khó khăn khi phải sống trong một căn chòi chật hẹp và luôn chạy ăn từng bữa vì quá nghèo.

Đến năm cấp 3, do đam mê cải lương và kịch nói đồng thời có năng khiếu với những bộ môn nghệ thuật này, Quyền Linh được chọn để tham gia một khóa đào tạo ca múa nhạc, diễn kịch cấp tốc do Trường Nghệ thuật Sân khấu 2 đứng ra tổ chức, khóa học diễn ra trong vòng 2 tuần, sau đó anh được tham dự một đợt tuyển sinh do đoàn nghệ sĩ của trường Nghệ thuật Sân khấu 2 tiến hành. Cuộc thi kết thúc, không nghĩ là mình trúng tuyển, Quyền Linh nộp đơn thi vào trường Trung cấp Y tế Tiền Giang, sắp đến ngày thi thì anh bất ngờ nhận được giấy báo trúng tuyển vào khoa Diễn viên sân khấu của Trường Nghệ thuật Sân khấu 2.[6]

Năm 1988, Quyền Linh bắt đầu một cuộc sống tự lập tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nơi đang theo học, cùng khóa với anh là những nghệ sĩ thành danh sau này như: Ngọc Sơn, Lý Hải, Lê Tuấn Anh, Lý Hùng, Diễm Hương[7]. Cuộc sống của một sinh viên nghèo như Quyền Linh gặp rất nhiều khó khăn, anh đã phải làm thêm rất nhiều việc lặt vặt khác để có tiền trang trải học phí cũng như sinh hoạt như bơm xe, bán ve chai, khuân vác,... Đến năm học thứ 3, Quyền Linh lần đầu được tham gia diễn xuất khi đảm nhận vai quần chúng trong một bộ phim, và vai phụ trong một vở kịch nhưng tất cả các nhân vật do anh đóng đều không được xuất hiện nhiều.[8]

23 tuổi, Quyền Linh tốt nghiệp trường Nghệ thuật Sân khấu, đây cũng là thời kỳ khủng hoảng của sân khấu cả nước, đồng nghĩa với cơ hội được đứng trên sàn diễn của Quyền Linh hết sức khó khăn. Ít lâu sau, anh được nhận vào làm diễn viên quần chúng trong Đoàn kịch nói Kim Cương và phụ trách công tác hậu đài ở Đoàn kịch Trẻ[9]. Tuy nhiên, do không có cơ hội để thể hiện sở trường của mình và thu nhập quá thấp, anh đã bỏ về làm ruộng tại quê nhà Tiền Giang nhưng sau đó liền quay trở lại Sài Gòn.

Sự nghiệp điện ảnh

Năm 1992, Quyền Linh tham gia và đoạt giải 4 trong cuộc thi tuyển "Diễn viên điện ảnh triển vọng" được tổ chức tại khu du lịch Văn Thánh, giải thưởng tại cuộc thi này là một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của anh. Quyền Linh nhanh chóng được các đạo diễn chú ý đến, đầu tiên là một vai phụ trong bộ phim Khát vọng sống do Nguyễn Đạt Hải và Bùi Tuấn Dị làm đạo diễn, phim còn có sự góp mặt của các diễn viên khá nổi tiếng vào thời kỳ đó là Lê Công Tuấn Anh và Trịnh Kim Chi. Tuy nhiên khi đến ngày khởi quay thì Lê Công Tuấn Anh đột ngột bỏ vai, Quyền Linh được lên vai chính sau khi đã trải qua một cuộc thi tuyển với 10 người khác[6], đây cũng là vai chính đầu tiên mà anh được đảm nhận[10]. Sau Khát vọng sống, Quyền Linh tiếp tục được mời diễn xuất trong các phim như: Hoa trinh nữ, Vườn đào năm ấy, Đứa con rơi,... và đặc biệt là vai giả nữ trong phim Thời đại của đàn bà con gái.

Năm 1995, Quyền Linh đoạt Huy chương bạc tại Liên hoan Sân khấu kịch chuyên nghiệp Toàn quốc với vai "Soi" trong vở Bước qua lời nguyền, của đạo diễn Trần Ngọc Giàu, sau khi đoạt được giải thưởng này, anh quyết định tạm rời sân khấu kịch trong một thời gian để có thể chuyên tâm hơn cho sự nghiệp điện ảnh của mình. Cũng trong năm 1995, Quyền Linh được Hãng phim truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam mời tham gia diễn xuất trong bộ phim Người Hà Nội[11], phim do đạo diễn Hoàng Tích Chỉ thực hiện, anh vào vai Lãm, một anh bộ đội đã phục viên, tính cách gồ ghề, cá tính, song có tấm lòng hào hiệp. Bộ phim khi trình chiếu đã gây tiếng vang lớn, nhân vật Lãm với lối diễn xuất rất thật và có hồn do Quyền Linh đảm nhiệm đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng khán giả, đây được đánh giá là bộ phim thành công nhất của anh từ khi bước chân vào sự nghiệp diễn xuất. Tham gia hàng loạt bộ phim sau đó như: Những đứa con của thần linh, Ngọc trảng thần công, Giọt lệ Hạ Long, Nhật thực làng Hạ, Bông hoa rừng Sác và các phim truyền hình Gió qua miền tối sáng, Ngày trở về... Quyền Linh đã dần khẳng định tên tuổi và tài năng của mình, anh là một trong số không nhiều các nam diễn viên được các nhà làm phim cả nghệ thuật lẫn thương mại mời chào.[12]

Trong giai đoạn từ 1999 - 2001, Quyền Linh tham gia rất nhiều phim truyền hình nhiều tập, trong phim Giao thời, Quyền Linh vào vai Thành, một anh chàng công nhân nghèo nhưng tốt bụng, ngày vẽ tranh, tối vá xe ở vỉa hè, mơ làm họa sĩ và rất yêu Kiều Hạnh (do Trương Ngọc Ánh thủ vai), rất cảm mến Thành nhưng vì tham vọng giàu sang của mình, Kiều Hạnh đã bỏ anh để đến với một kẻ lắm tiền khác. Tuy buồn vì bị người yêu bỏ rơi nhưng Thành vẫn chung tình với mối tình đầu của mình. Một thời gian sau, hạnh phúc đã đến với anh khi em Kiều Hạnh là Kiều Lan (do Ngô Mỹ Uyên đóng) xúc động trước tâm hồn cao đẹp của Thành nên đã đem lòng yêu Thành, yêu nhau chưa được bao lâu thì bi kịch xảy ra khi Lan bị tai nạn và Thành là người đã ở bên cô cho đến khi cô hồi phục. Tiếp đến là vai diễn trong các phim: Giọt nước mắt giữa hai thế kỷ, Đồng tiền xương máu, Tiếng hú nơi hoang dã, Những nẻo đường phù sa,...

Năm 1999, Quyền Linh diễn xuất trong phim Đồng tiền xương máu (đạo diễn Đinh Đức Liêm, Hãng TFS - Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh sản xuất), anh vào vai Huy, một anh chàng kỹ sư chân chất, thẳng thắn, nhưng cả tin và có đôi lúc rất nhẹ dạ. Thành công với vai diễn này, Quyền Linh đã nhận được giải "Nam diễn viên được yêu thích nhất" của Hãng phim Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh (TFS)[13], giải Mai Vàng cho "Diễn viên phim truyền hình xuất sắc nhất của năm"[14], giải "Thần tượng" của báo Điện ảnh kịch trường và giải "Diễn viên được yêu thích nhất" của báo Mực Tím.

Năm 2000, Quyền Linh được đạo diễn Châu Huế mời vào vai Lê Thành Duy trong phim Con của sông Dinh. Nhờ vai diễn trong phim này anh đã đoạt giải "Diễn viên thể hiện vai người chiến sĩ công an xuất sắc nhất" tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 13.

Năm 2002, Quyền Linh được mời vào vai tướng Nguyễn Xí trong phim cổ trang Trùng Quang tâm sử của đạo diễn Trần Quang Ðại, dựa theo tác phẩm cùng tên của Phan Bội Châu. Bộ phim được thực hiện trong vòng 2 năm và là một trong những phim cổ trang hiếm hoi của Việt Nam[15]. Tham gia vai chính và là phim được Quyền Linh hi vọng nhất, mất nhiều công sức nhất nhưng Trùng Quang tâm sử khi công chiếu đã không được thành công như mong đợi, đồng thời gặp nhiều ý kiến phê bình của khán giả.

Tham gia một vài phim sau đó như: Lục Vân Tiên, Khi đàn ông có bầu, Người Gác Mộ... Quyền Linh quyết định tạm ngưng đóng phim trong một thời gian để tập trung vào lĩnh vực mới là người dẫn chương trình. Năm 2008, anh đánh dấu sự trở lại với điện ảnh của anh sau hơn 3 năm vắng bóng với việc tham gia bộ phim truyền hình dài 65 tập Một ngày không có em, tuy chỉ là một vai phụ nhưng nhân vật "ông Thông" do Quyền Linh đảm nhiệm cũng đã gây nhiều ấn tượng với khán giả.[16]

Người dẫn chương trình

Năm 2004, Quyền Linh tham gia làm người dẫn chương trình Nhịp sống sôi động của Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh, nhưng chương trình này đã không thành công như mong đợi, thậm chí anh đã từng không muốn nghĩ đến việc lấn sân sang các gameshow chỉ vì cảm thấy mình không có năng khiếu dẫn chương trình[17]. Năm 2005, một lần nữa, Quyền Linh nhận lời làm người dẫn chương trình cho một chương trình khác mang tên Vượt lên chính mình do HTV và Công ty quảng cáo Lasta đồng thực hiện. Trong những ngày đầu phát sóng, Quyền Linh đã từng bị đánh giá là dẫn chương trình hơi "phô và vụng về", nhưng sau đó anh đã nhanh chóng quen với vai trò mới này và dần tạo được sự chú ý với khán giả bằng lối dẫn mộc mạc, vui tính của mình[17]. Liên tiếp từ những năm 2005 - 2008, chương trình Vượt lên chính mình do Quyền Linh làm MC và đạo diễn đã liên tiếp giành được danh hiệu "Chương trình truyền hình xuất sắc nhất" và "Người dẫn chương trình xuất sắc nhất" tại Lễ công bố và trao giải Mai Vàng. Quyền Linh hiện cũng là nghệ sĩ giành được nhiều giải Mai Vàng nhất từ trước đến nay.[3]

Với thành công ngoài dự kiến của gameshow Vượt lên chính mình, Quyền Linh tiếp tục đảm nhiệm vai trò là MC cho hàng loạt chương trình truyền hình và gameshow khác như: Tam sao thất bản (VTV3), Ai là ai (VTV3), Vì bạn xứng đáng (VTV3), Chúc mừng sinh nhật, Con đường chinh phục, Gia đình hạnh phúc, Siêu thị may mắn (HTV7), Vua bếp (HTV9), Chuyện không của riêng ai, Bạn muốn hẹn hò (HTV7),... Năm 2006, anh được mời làm giám khảo cho cuộc thi "Người dẫn chương trình truyền hình" của Đài truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và một cuộc thi tương tự do Đài truyền hình Cần Thơ thực hiện.[4]